Wat is beeldende therapie?

Beeldende therapie is een vorm van behandeling waarbij de ervaring van mensen ten behoeve van ontwikkelingsprocessen centraal staat. (C. Sweizer,2009 : 29)

De beeldend therapeut hanteert het proces van beeldend vormen (tekenen, schilderen, beeldhouwen en andere beeldende vormen) en de zichtbare en tastbare beeldende producten die hieruit voortkomen, als middel binnen de therapeutische relatie. (C. Sweizer,2009 :29)

Vier essentiële aspecten zijn dus:

• het doen en ervaren
• het resultaat
• de betekenisgeving aan het resultaat
• relatie cliënt – werkstuk – therapeut

Expressie gaat gepaard met impressie. Het is de cliënt die zichzelf bewust of onbewust in het beeld uitdrukt, maar het beeld geeft ook iets aan de cliënt terug: ‘de verwoordbaarheid’. (Molenaar-Coppens, 1996)
In een behandelsetting wordt beeldende therapie in combinatie met andere behandel- en begeleidingsvormen gericht op een specifiek behandeldoel aangeboden met als doel op emotioneel, cognitief, sociaal of lichamelijk gebied een wenselijke verandering, ontwikkeling, stabilisatie of acceptatie bij de cliënt te bewerkstellingen. (C. Sweizer,2009 :29)

Beeldend werk:

• is een taal zonder woorden waarlangs onuitgesproken, opgeslagen ervaringen, belevingen, verdrongen emoties of conflicten door middel van materiaal (potlood, houtskool, klei, verf,
  klei, …) losgemaakt en uitgebeeld kunnen worden

‘De visuele expressie is sterk ervaringsgericht en daarom ook onmiddellijk en direct en in staat de ‘gestolde prop’ aan emoties waar geen woorden voor zijn te vertellen’ (Wertheim-Cahen, 1992)

• biedt de mogelijkheid zelf tot activiteit te komen (denken, voelen, handelen)
• spreekt eigen kracht en creativiteit aan
• geeft een zichtbaar resultaat waar men van op afstand kan op terugblikken
• helpt de innerlijke belevingswereld te linken aan de buitenwereld
• helpt via metaforen en symbolen controle te krijgen over (overweldigende) emoties
• biedt ruimte om te experimenteren met verschillende materialen die een specifiek appèl doen op motorische responsen (zoals smeren,, kneden, krassen, voelen,…) en emotionele responsen

‘Door het krassen met krijt of bonken en duwen op klei komt het hele lichaam in beweging. Het ritmisch bewegen vergemakkelijkt het losmaken van emoties (…) Het gebruik van (oliepastels) biedt een uitstekende manier om de grote onderhuidse woede die bij veel van deze cliënten voortdurend aanwezig is, te uiten. ’ (Wertheim-Cahen, 1994a, blz. 418)

Indicaties:

Kinderen, jongeren of volwassenen die:

• emotionele, sociale, cognitieve, psychomotorische, … klachten hebben
• moeite hebben met het vinden van woorden voor (traumatische) ervaringen of juist veel over problemen praten, maar daarmee aan gevoelens voorbij gaan
• moeilijk contact kunnen maken met de eigen belevingswereld
• moeite hebben met inzicht in eigen handelen, denken en voelen
• moeite hebben met ordenen, begrenzen en uitspreken van emoties

Bronvermelding:

Molenaar-Coppens, E. (1996). Krom en recht. De kromme en de rechte als symbool. In : Symbolen in de creatieve therapie. Utrecht : NVKT.
Wertheim-Cahen, T. (1992). Een gestolde prop. Gesprek met de schrijfster Betty Roos. ICODO, 9 (2)
Wertheim-Cahen, T. (1994a). De klei heeft mij mondig gemaakt. Creatieve therapie met vroegere Indische kampkinderen. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 49 (4)
Schweizer, C. (2009). Handboek beeldende therapie : uit de verf. Houten : Bohn Stafleu Van Loghum.

Deel deze pagina